Theodosius Limanı

anakronik kentsel MEKÂN (akM)

Sözlük anlamı olarak anakronizm, herhangi bir olay ya da varlığın içinde bulunduğu zaman dilimi ile kronolojik açıdan uyumsuz olma halini betimlemektedir. Sanat eseri özelinde değerlendirildiğinde anakronizm olgusal, dilsel ve yaklaşımsal olmak üzere üç farklı düzlemde belirginleşmektedir. Olgusal anakronizm, gerçekte var olmamış bir durumun tarihsel düzlemde gerçekleşmiş gibi ele alınması aracılığıyla ortaya çıkmaktadır. Dilsel anakronizm yazar öznenin farklı zamansallıkları çakıştırması aracılığıyla kurguladığı anlatıyı ifade etmektedir. Yaklaşımsal anakronizm ise tarihi olguların modern düşünce yapısı aracılığıyla yorumlanması esasına dayanmaktadır. Theodosius Arkeolojik Alanı mimari proje yarışması bağlamında anakronizm kavramı topoğrafya, zaman ve kültürel üretim özelinde ele alınmıştır. Günümüzde Yenikapı olarak tanımlı coğrafi mekân, farklı zamanlara ait kültürel artefaktların eşzamanlı algılanabildiği bir yer durumundadır. Özellikle arkeolojik kazı çukurunun varlığı sonucu farklı zaman dilimlerine ait topoğrafik kotlar tek seferde, kimi zaman üst üste binerek ve katmanlaşarak gözlemlenebilmektedir. Bu veriler özelinde Yenikapı ve yakın çevresi anakronik kentsel mekân olarak tanımlanmış ve mimarlık bilgisi üretimi bu tanımlama üzerinden gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Theodosius Limanı mimari proje yarışması bağlamında anakronizm, mimarlık bilgisi üretmek amacıyla, bir imkân olarak öngörülmüştür. Bu bağlamda Yenikapı, kentsel ve mimari olmak üzere iki farklı ölçek üzerinden değerlendirilmiş ve mekânın anakronik durumu bir potansiyel olarak ele alınmıştır.